Kızıl Renk Üreme Sistemini Uyarır. 2
Canlıların soylarını sürdürebilmek için, kendilerine benzer yeni canlılar oluşturmalarına üreme denir. Tüm canlılar üreme yeteneğine sahiptir. Bir canlının üreyebilmesi için kalıtsal maddesini, yavruya aktarması gerekir. Eşeyli (erkek ve dişi bireylerle) üreyen canlılarda kalıtsal maddeler üreme hücreleriyle aktarılır. Üreme hücrelerine gamet denir.
Erkek üreme hücresi sperm, dişi üreme hücresi yumurta adını alır. Dişi Üreme Hücresi (Yumurta): Yumurta hücresi büyük ve hareketsizdir. Bol miktarda besin maddesi içerir ve sitoplazması çoktur. Kamçısı yoktur. Yumurtalar spermlere göre daha az sayıda üretilir. Erkek Üreme Hücresi (Sperm ): Sperm hücreleri yumurta hücresine göre çok küçüktür. Sitoplazmaları azdır. Kamçıları vardır ve kamçılarıyla hareket ederler. Baş, orta kısım ve kuyruk olmak üzere üç kısımdan oluşur. Kuyruk kısmı sayesinde hareket edebilir. İnsanda üreme sisteminin temel görevi aynı olmakla birlikte, erkek ve dişi bireylerin üreme sisteminin yapılarında bazı farklılıklar vardır. Üreme sistemini uyaran Kromoterapi kızıl renk Heyecan ve duygu aralığını etkinleştirir, afrodizyak etkisi vardır. Meridyenlerimiz bu Çi’yi yönlendirebilirler. Sonuç olarak akupunktur noktaları enerji ve ışık bent kapakları olarak işlev görürler. Işık, vücuda, diğer yolların yanı sıra, akupunktur noktalarından girer ve organizmayı yine onlar aracılığıyla terk edebilir. Ayrıca köreltilse bile, bireyin beden sağlığını etkilemeyen tek sistemimizdir. Dişi Üreme Organının Yapısı Dişi üreme organı, bir çift yumurtalık, yumurta kanalı, döl yatağı (rahim = uterus), vajina olmak üzere dört kısımdan oluşur.
1-Yumurtalık (ovaryum): Bir dişinin kasıklarında, biri sağda, diğeri solda olmak üzere iki tane yumurtalık vardır. Yumurtalıklarda, ergenlik çağından itibaren belli bir yaşa kadar, hipofiz bezinin salgıladığı hormonun etkisiyle, ortalama 28 günde bir adet yumurta hücresi üretilir. Ayrıca eşey hormonu salgılarlar.
2- Yumurtalık Kanalı: Yumurtalıkları döl yatağına (rahim) bağlayan kanaldır. Yumurtalıkta üretilen yumurta, fallop tüpleriyle alınıp, yumurtalık kanalından geçerek döl yatağına iletilir. Yumurtanın yaklaşık birkaç günlük ömrü yumurtalık kanalında geçer. Bu esnada, yumurta, bir sperm hücresiyle birleşirse, döllenme gerçekleşir ve zigot oluşur, zigot bölünerek çoğalır. Yani yumurta hücresi, kanaldan rahme, döllenmiş olarak geçer.
3- Döl Yatağı (Rahim = Uterus): Kalın çeperli, düz kaslardan oluşan rahim, döllenmiş yumurtanın anne karnında tutunup geliştiği yerdir. Rahimde hücre bölünmesi sürer ve embriyo (canlı taslağı) oluşur. Embriyo gelişerek yavruyu oluşturur. Buraya gelen yumurta döllenmemişse, bozulan yumurta hücresi ve rahimde oluşturulan doku, vajinadan kanama şeklinde dışarı atılır. Bu duruma adet kanaması (mensturasyon) denir. Bu olay 28 günde bir tekrarlanır.
4- Vajina: Döl yatağından sonra gelir ve spermlerin döl yatağına kadar ilerlemesini sağlayan tüp şeklinde yapısı vardır. Üreme sisteminin dışarı açılan kısmıdır. Spermin giriş yaptığı, döllenmemiş yumurta hücresinin ve bebeğin dışarı atıldığı yerdir.. Dişilerde, erkeklerin aksine, üreme açıklığı ve idrarın dışarı atıldığı açıklık farklıdır. Yani idrar vajinadan atılmaz. Erkeklerde sperm üretimi ölünceye dek sürerken, dişilerde yumurta üretimi yaklaşık 50 yaşından sonra biter. Bu döneme menopoz denir. Erkek Üreme Organının Yapısı Erkek üreme sistemi, testisler (er bezleri ), sperm kanalı, seminal kesecikler (yardımcı bezler) ve penisten oluşur.
1- Testisler: Bir çift olup, testis torbası içine yerleşmişlerdir. Ergin erkeklerde sperm üretimi testislerde gerçekleşir. Vücut sıcaklığı, spermin gelişmesi için çok yüksektir. Bu yüzden testisler vücudun dışında bulunur. Testislerde üretilen spermler, döllenme ve hareket yeteneğinden yoksundur. Spermler bu özelliği epididimis denilen kanalda kazanırlar. Testisler, ayrıca, eşey hormonu da salgılarlar.
2- Sperm Kanalı: Spermler, sperm kanalında depolanır. Sperm kanalı, karın boşluğundan geçerek prostat bezine gelir. Burada, sperm kanalı ile idrar kanalı birleşir. Penis içinden geçerek, ortak bir kanalla dışarı açılırlar.
3- Seminal Kesecikler: Prostat ve cowper bezlerinden oluşur. Bunlar seminal sıvı salgılarlar. Seminal sıvı, spermlerin taşınmasını ve dişi üreme sisteminde kaldıkları kısa bir süre için beslenmelerini ve korunmalarını sağlar.
4- Penis: Spermler seminal sıvı ile karışarak, penis içindeki kanaldan dışarı atılır.
Döllenme Ve Döllenmiş Yumurtanın Oluşumu Eşey hücreleri tek başına yeni bir canlı oluşturamaz. Çünkü yumurta ve sperm hücreleri diğer vücut hücrelerinin yarısı kadar kalıtsal malzeme taşır. Bu nedenle iki yarımın bir araya gelmesi gerekir. İnsanda bu olay dişi üreme sisteminde gerçekleşir. Olgunlaşan yumurta hücresi, yumurta kanalında ilerlerken spermlerle karşılaşırsa, spermlerden yalnızca bir tanesi yumurtanın hücre zarından içeri girer. Bu andan sonra diğer spermlerin girişi engellenir. İşte, yumurtanın spermle birleşerek, çekirdeklerinin kaynaşmasına döllenme denir. Bu aşamadan sonra artık yumurta ve spermden söz edilmez. Ortaya çıkan hücre, vücut hücreleriyle aynı miktarda kalıtsal malzeme taşır. Bu özel hücre bebeğin özel hücresidir ve döllenmiş yumurta (zigot) adını alır. Zigot, çok hızlı bir bölünme evresine girer ve yeni hücreler oluşturmaya başlar. Bu ilk hücreler vücuttaki tüm dokuları oluşturacak olan kök hücrelerdir.
Kök hücreler sınırsız bölünür, her türlü vücut hücresine dönüşür ve yeni görev üstlenebilirler. Çeşitli aşamalardan geçerek insanın küçük bir taslağını oluştururlar. Buna embriyo denir. Embriyo hızla büyür, canlının doku organ ve sistemleri gelişir. Gelişen bu canlıya ilk sekiz haftadan sonra fetüs, doğumdan sonra da bebek denir. Canlıların kendilerine benzer yeni canlılar oluşturmasıdır. Populasyonun devamını sağlar Virüslerin canlılarla ortak olan önemli özelliğidir Bireyin türe yönelik canlılık özelliğidir Kalıtsal özelliklerin nesiller boyu saklanmasını sağlar Eşeyli ürem ve çeşitleri Özellikleri: Temel mekanizması: Mayoz ve döllenmedir Aynı türün farklı cinsiyetine sahip iki bireyin oluşturduğu gametlerin birleşmesi ile gerçekleşir Canlılarda çeşitliliğin artmasına neden olur İleri (Gelişmiş) üreme şeklidir Bakteriler, silliler, volvox, mantarlar, bitkiler ve hayvanlarda görülür Yeni kalıtsal kombinasyonların oluşumunun nedenidir
Kök hücreler sınırsız bölünür, her türlü vücut hücresine dönüşür ve yeni görev üstlenebilirler. Çeşitli aşamalardan geçerek insanın küçük bir taslağını oluştururlar. Buna embriyo denir. Embriyo hızla büyür, canlının doku organ ve sistemleri gelişir. Gelişen bu canlıya ilk sekiz haftadan sonra fetüs, doğumdan sonra da bebek denir. Canlıların kendilerine benzer yeni canlılar oluşturmasıdır. Populasyonun devamını sağlar Virüslerin canlılarla ortak olan önemli özelliğidir Bireyin türe yönelik canlılık özelliğidir Kalıtsal özelliklerin nesiller boyu saklanmasını sağlar Eşeyli ürem ve çeşitleri Özellikleri: Temel mekanizması: Mayoz ve döllenmedir Aynı türün farklı cinsiyetine sahip iki bireyin oluşturduğu gametlerin birleşmesi ile gerçekleşir Canlılarda çeşitliliğin artmasına neden olur İleri (Gelişmiş) üreme şeklidir Bakteriler, silliler, volvox, mantarlar, bitkiler ve hayvanlarda görülür Yeni kalıtsal kombinasyonların oluşumunun nedenidir
Eşeyli üremede
1-Gamet ve gametlerin oluşumu:Mayoz
2-Gametlerin birleşmesi:Döllenme
3-Döllenme ile oluşan hücre:Zigot
Hayvanlarda Üreme
İnsanda erkek üreme sistemi
A-Testis
B-Epididimis
C-Vas deferans
D-Penis
E-Salgı (Seminal) bezleri
a-Seminal bez b-Prostat bezi c-Cowper bezi
A-Testis:
Yapısında bulunan seminifer tüplerinde spermler oluşur
Yapısında bulunan leydig hücreleri ile eşey hormonu üretir
Spermlerin farklılaşmasının gerçekleştiği yerdir
Vücud ısısından 2-3 oC daha düşüktür.
B-Epididimis:Spermlerin olgunlaştığı ve depolandığı yerdir
C-Vas deferans:Olgunlaşan spermlerin toplanıp biriktirilmesinde vegerektiğinde seminal salgılarla karıştırılarak dışa atılmasında rol alır.
D-Penis:Çiftleşme organıdır
E-Seminal bezler ve salgıları: ( Seminal bez,prostat bezi,Cowper bezi)
Spermlerin korunması
Spermlerin beslenmesi
Spermlerin hareket etmesinde rol alır
Spermatogenez :
Erkek bireylerde testislerde spermlerin meydana gelmesidir:
Özellikleri:
Testiste seminifer tüplerinde gerçekleşir
Ergenlik dönemine kadar sadece sperm ana hücreleri (Spermatogoniumlar) mitozla çoğalır
Ergenlikle beraber mitozla çoğalırken mayozla spermler meydana gelir
Mayoza başlayacak hücreye 1.spermatosit (2n) denir
Mayoz II geçirecek hücreye 2. spermatosit (n) denir
Mayoz sonu oluşan hücrelere spermatid (n) denir
Oluşan spermatidler dölleme yeteneği kazanmak için farklılaşırlar. Bu olaya spermiyohistogenez denir.
Farklılaşma epididimiste gerçekleşir
Her sperm ana hücresinden kalıtsal olarak farklı 4 aktif sperm oluşur
Farklılaşma:
Golgiden akrozom gelişir
Sitoplazmanın önemli kısmı atılır
Nucleus yoğunlaşır
Kuyruk gelişir
Spermin özellikleri:
Az sitoplazmalı ,küçüktür
Kamçılı ve aktif hareketlidir
Besin maddesi içermez
Uç kısmında ovum zarını eritecek enzim içeren akrozom bulunur
Fertilizin maddeye pozitif taksi gösterir
Zigotun kromozom kaynağıdır
Zigotun sentrozom kaynağıdır
Dişi üreme sisteminde 2-3 gün canlı kalabilir
Ömür boyu üretilir
İnsanda dişi üreme sistemi
A-Ovaryum
B-Follopi kanalı(Tüpü)
C-Uterus
D-Vagina
A-Ovaryum:
Yumurtaların oluştuğu organdır
Ortalama 28 günde bir yumurta gelişir
Yumurta gelişimi var olan yumurtaların mayoza devam etmesidir
Yumurtalar folikül denen yapıların içindedir
B-Follopi kanalı(Tüpü):
Ovulasyonla karın boşluğuna bırakılan yumurtaları huni şeklindeki baş kısmı ile toplar.
Kanala geçen yumurtalar uterusa taşınır
Döllenmenin gerçekleştiği yerdir
İlk bölünmeler kanalda başlar
İç yüzey silli epitelle döşelidir
İç yüzeyde besleyici sıvı üreten bezler bulunur.Bu bezlerden salgılanan sıvı ile döllenmiş yumurtanın harerket ve beslenmesi sağlanır
C-Uterus:
Duz kaslardan oluşmuş organdır
Follopi kanalı ile vagina arasında yer alır
Embriyonik gelişimin gerçekleştiği yerdir
D-Vagina:
Spermlerin dişi vücuduna alındığı organdır
Doğumda bebeğin ana vücudunu terkettiği organdır
Döllenmemiş yumurtanın dışa atılımını sağlar
Menstrual döngü
Folikül evresi
Ovulasyon evresi
Korpus luteum evresi
Mensturasyon evresi
A-Folikül evresi:
14 gün sürer
Ovaryumda genç folikül içindeki ootidin mayoza devam etmesi ile başlar
Kanda FSH miktarı fazladır evre sonuna doğru gittikçe azalır
Gelişen folikülle birlikte kandaki ostrojen miktarı artar
Follopi kanalında silli hücre faaliyeti ve özel salgı miktarı artar
Uterus endometyumunda mitoz artar iç doku kalınlaşır
Uterusta kandamarı mikterı artar
C-Ovulasyon:
Bir gün sürer
Kanda LH oranı fazladır.FSH oranı azalmıştır
Gelişen folikülün yırtılması ile içindeki 1.Ootid karın boşluğunabırakılır
Vücud ısısı yaklaşık 0,5 oC yükselir
C-Korpus luteum evresi:
Ovulasyonla yırtılan folikül korpus luteuma döner
14 gün sürer
Kanda LH oranı FSH oranından fazladır
Korpus luteum kana fazla miktarda progesteron az miktarda ostrojen salgılar
Uterusta kalınlaşan endometyum süngersi yapı kazanır
Uterusta oluşan kan damarlarına kan hücum eder
Follopi kanalına geçen ootid burada bir gün içinde döllenir veya döllenmez;
Döllenirse mayoz devam eder embriyo oluşur ve hamilelik gelişir
Döllenmezse mayoz devam etmez ve ovum bozulur
D-Menstural evre:
Yaklaşık 3-5 gün sürer
Folikül evresi içinde yer alır
Kanda LH ve Progesteron miktarı azalır
Döllenmemiş yumurta ve süngersi yapı kazanmış uterus dokusu bir miktar kanla beraber vücud dışına atılır
Oogenez :
Dişi bireyin ovaryumunda gerçekleşir.
Özellikleri:
Ovaryumda folikül içerisinde gerçekleşir
Embriyonik evrede 3. aydan itibaren ovum ana hücreleri gelişir
Embriyonik dönemde mayoza başlayan 1. oositler ergenlik dönemine kadar profaz-1 evresinde kalırlar
Ovaryumda gelişecek ovum sayısı bellidir
Ergenlikle beraber periyodik olarak ortalama 28 günde bir ovum gelişir
Not: Bazı hayvanlarda ovum yılda bir topluca, bazılarında birkaç kez gruplar halinde bırakılır
Bir oogoniumdan 1 ovum 3 kutup hücresi oluşur
Oogniunun sitoplazmasının büyük kısmı ovumda kalır
Ortalama 45-50 yaşına kadar devam eder
Ovumun özellik ve görevleri:
Bol sitoplazmalı ve büyüktür
Hareketsizdir
Türe göre değişik orende besin içereir
Zigotun kromozom kaynağıdır
Zigotun mitokondri kaynağıdır
-Döllenmeden sonra zigota dönüşür
Döllenme
Ovum ile spermin birleşmesi olayıdır.
Döllenme gerçekleştiği ortam
A-Dış Döllenme :
Sadece suda yaşayanlarda gözlenir.
Döllenme olasılığını arttırmak için fazla sayıda üreme hücresi oluşturulur.
Döllenen yumurtadaki embriyo gelişimini suda tamamlar.
Genellikle yumurta ve spermler suya bırakıldığından çiftleşme organlarına rastlanmaz.
B-İç Döllenme :
Kara ortamında nem , sıcaklık ve radyasyon gibi faktörlere karşı üreme hücrelerini korumak için döllenme dişi bireyin üreme sisteminde gerçekleşir.
Genelde karada yaşayanlarda görülür.
Üreme hücreleri dişi bireyin üreme sistemi içinde birleştiğinden döllenme olasılığı fazlalaşmıştır.
Döllenmiş yumurtadaki embriyo gelişimini dişi bireyin içinde veya dışarıda tamamlayabilir.
Çiftleşme organları kullanıldığından üreme hücresi sayısı azdır.
Döllenme ve gelişme şekline göre üçe ayrılır
A-Dış döllenme ve dış gelişme:
Suda yaşayan canlılarda (Balık ve kurbağalarda) görülür
Yumurta ve sperm vücud dışına su ortamına bırakılır
Döllenme garantisi yoktur
Yumurtanın etrafında kabuk oluşumu yoktur
Döllenmeden sonra gelişen embriyoda kabuk,korion,amnion ve allantois gibi zarlar yoktur.Sadece vitellüs kesesi vardır.
Embriyo su ve O2 ihtiyacını sudan karşılar
Embriyo metabolik artıkları bulunduğu su ortamına difüzyonla verir
Yumurtada yeterli besin olmadığı için başkalaşım veya embriyonal gelişim tamamlanmadan beslenme davranışları görülür
Yumurta sayısı fazla döllenme garantili değildir
B-İç döllenme dış gelişme:
Karada yaşayan sürüngen ve kuşlarda görülür
Döllenme dişi bireyin vücudu içinde müller kanalında gerçekleşir
Döllenmeden sonra yumurta etrafında kabuk oluşumu gerçekleşir
Yumurta vücudun dışında gelişimini tamamlar
Gelişen embriyonun etrafında kabuk,korion,amnion zarları ayrıca yedek besin deposu vitellüs kesesi ve metabolik artıkları depolayan allantois kesesi bulunur
Embriyo ile dış ortam arasında sadece gaz alış verişi vardır
Yumurta sayısı az döllenme garantilidir
Yumurtada embriyonik gelişimi tamamlatacak kadar yeterli besin bulunur
Dişilerde müller kanalı oluşan yumurtanın döllendiği,vitellüsün vekabuğun oluştuğu yerdir.
C-İç döllenme ve iç gelişme:
Memelilerde görülür
Döllenme dişi bireyin vücudu içinde gerçekleşir
Embriyonik gelişim dişi bireyin vücudu içinde tamamlanır.Ana organizma embriyonun korunması,beslenmesi,solunumu vb.bütün yaşamsal ihtiyaçlarını karşılar
Yumurta sayısı azdır döllenme ve gelişme garanti altındadır
Oluşan embriyo madde alış verişini ana organizmanın vücudu ile yapar
Yumurtada kabuk yoktur. Vitellüs çok azdır.
Allantois ve vitellüs keseleri körelmiş ve bu keselerin görevini göbek bağı almıştır
Not:İç döllenme iç gelişme gösteren bazı balık ve sürüngenlerde ana organizmanın rolü:
1-Döllenme ortamıdır
2-Embriyonun korunmasında rol alır
Döllenme ve Gelişim
Ovipar canlılar:
İç döllenme veya dış döllenme görülür
Gelişme vücud dışında gerçekleşir
Embriyonik gelişimi destekleyecek özel davranışlar gelişmiştir
Örn:Balık,kurbağa,sürüngen ve kuş
Ovovipar canlılar:
İç döllenme görülür.(Genelde)
Embriyonik gelişim yumurta içinde ana canlının vücudu içinde özel organlarda gerçekleşir.
Ana canlının vücudu sadece koruyucudur
Gelişimi biten yavru doğar gibi ana vücudu terk eder
Örn:Karasinek,lepistes,engerek,köpek balıkları
Vivipar canlılar:
İç döllenme görülür
Yumurtalarda vitellüs çok azdır
Gelişme ana canlının vücudunda gerçekleşir
Ana canlı embriyonun bütün ihtiyaçlarını karşılar.
(Beslenme,korunma,boşaltım maddelerinin atılımı,solunum vb.)
Örn:Memeliler
Hayvanlarda gelişme
Bir canlının zigottan ergin haline gelinceye kadar geçirdiği değişim ve gelişim olaylarına ontogenez denir.Hayvansal organizmalarda yumurta özellikleri gelişimin temel özelliklerini belirler.
Besin içeriğine göre yumurta tipleri
1-İzolesital:Vitellüs yumurtada az ve eşit dağılım gösterir
Örn:Memeli
2-Telolesital:Vitellüs çok ve bir kutuba toplanmıştır
Örn:Sürüngen,Kuş
3-Sentrolesital:Vitellüs merkezde toplanmıştır
Örn:Böcekler
Hayvanlarga gelişim olayları
1-Segmentasyon:
a-Döllenmeden sonra zigotun geçirdiği hızlı bölünme olaylarıdır
b-İlk iki bölünme meridiyonal ikinci bölünme ekvatoraldır
c-Zigotun bölünmeleri ile oluşan hücrelere blastomer denir
d-İlk bölünmelerde embriyonun hücre sayısı artar ancak büyüme gerçekleşmez,Ağırlık artışı olmaz
e-Hücre yığını (Üzüm salkımı) haline gelmiş evreye marula evresi denir.
f-Marula evresinden sonra bölünmeler devam ederken içte bulunan hücreler dışa göçerler.Ortası boş çevresinde hücre sıraları olan bu evreye blastula evresi denir.
g-Segmentasyo olaylarında farklı büyüklükte hücrelerin oluşması vitellüs nedenlidir.
h- (Segmentasyonun önemi)Farklı besin,sitoplazma ve organel alan bu hücreler ileride farklı gen işleyişleri ile farklı yönlerde özelleşme göstereceklerdir.
I-Blastulayı oluşturan hücrelere blastomer, ortadaki içi özel sıvı ile dolu boşluğa ise blastosöl denir.
2-Gastrulasyon:
a-Balastula evresinden sonra alt kısımdaki hücreler çökme ve göçme hareketleri ile blastosöle çökerler.
b-Çökme olayı sonunda iki tabakalı embriyo oluşur.Oluşan tabakalardan dıştakine ektoderm,içtekine endoderm denir
c-Embriyoda oluşan yeni boşluğa arkenteron (İlk sindirim boşluğu),Bunun dışa açıklığına ise plastopor denir
d-Bu evrede blastosöl ortadan kalkar.Arkenteron kalıcı boşluk olup ileride sindirim sistemi ,sinirve solunum sistemi oluşumunda rol alır.Blastopor ise ağız ödevi görürü.
e-Süngerler ve sölentera grubundan canlılar embriyonik gelişimin bu evresinde kalırlar. Sahip oldukları organ ve sistemleri ektoderm ve endodermden oluşur.
f-İlerki aşamalarda ektoderm ve endodermden ayrılan hücre ve hücre grupları iki deri tabakası arasında organize olarak mezodermi oluşturur ve embriyo üç deri tabakasından oluşur.
g-Oluşan mezodermin ortasında kalan boşluğa sölom (Gerçek vücud boşluğu) denir.
h-Ektoderm ve endoderm arasında serbest kalan hücreler mezenşim hücreleri olarak adlandırılır ve ileride bağ dokunun oluşumunda rol alır
3-Farklılaşma(Histogenez) ve Organogenez:
Histogenez:Embriyoda hücre hareketleri,gruplaşmaları ve etkileşimleri sonucu ileride farklı dokuları oluşturacak hücreler halinde farklılaşmalarına denir
Embriyonal evrede embriyonal deri ve hücrelerin birbirleri üzerinde belirli yönlerde farklılaşmalarına neden olan karşılıklı etkileşimine embriyonik indüksiyon denir.
Organogenez:Embriyoda ileride farklı organların oluşumunda rol alacak organ taslaklarının oluşumuna denir.
Histogenez ve organogenez:Embriyonik deriler ve bunlardan oluşan doku,organ ve sistemler.
A-Ektoderm: Sinir hücreleri,ter-yeğ-süt bezleri,duyu hücreleri,göz merceği,epidermis.
B-Mezoderm:Kan doku,Kas doku,Kıkırdak doku,Bağ doku,Endotel-Endokard,Boşaltım sistemi organ ve dokuları,Üreme sistemi organ ve dokuları
C-Endoderm:Sindirim sistemi epiteli-(Örtü,Salgı Emme) ,Solunum sistemi
epiteli,Karaciğer,pankreas (Dış salgı bezi ve kanalları),Tiroid ve paratiroid bezi.
Embriyonik örtüler ve gelişim
A-Balık ve kurbağalarda gelişim:
a-Kabuk,amnion zarı ve sıvısı,allantois bulunmaz
b-Yumurtada besin içeriği az olduğundan embriyonal evrede beslenme davranışı veya başkalaşım görülür
c-Embriyonik gelişimde canlı dış ortamla madde alış verişi yapar
B-Sürüngen ve kuşlarda gelişim:
a-Kabuk,korion,amnion,vitellüs ve allantois kesesi bulunur
b-Gelişim yumurta kabuğu içinde gerçekleşir
c-Embriyo ile dış ortam arasında sadece gaz alış verişi bulunur
d-Besin vitellüsten sağlanır
e-Artık maddeler allantoiste birikir.Allantois solunumda da rol alır
f-Amnion zarı embriyoyu sarsıntı,ısı değişimleri,vb. fiziksel etkilerden korur
g-Korion koruma ve solunumda rol alır
C-Memelilerde gelişim:
1-Gagalı memeliler:
a-Vitellüs oldukça fazladır
b-Döllenen yumurta bir süre ana canlıda kaldıktan sonra yuvaya bırakılır
c-Yumurtadan çıkan yavru bir süre anaya bağımlı ve ondan süt emerek beslenir
d-Doğum görülmez
e-Ana vücudu sadece döllenme ortamı ve bir süre koruma sağlar
2-Keseli memeliler:
a-Yumurtada az vitellüs vardır
b-Bir süre annenin uterusunda tam gelişeyen embriyo doğar
c-Doğan yavru keseye geçer ve burada süt bezleri ile beslenmesini ve gelişimini sürdürür
3-Plasentalı memeliler:
a-Kabuk bulunmaz
b-Allantois ve vitellüs keseleri körelmiştir
c-Amnion zarı ve sıvısı bulunur.Bu yapı embriyoyu basınç,ısısal değişim vb. fiziksel etkilerden korur
d- Plasenta embriyodan chorion ve allantois ile anneden uterus dokularından oluşmuştur
e-Embriyo solunum beslenme ve boşaltım ihtiyacını plasenta aracılığı ile ana canlıdan karşılar
f-Plasenta aracılığı ile anneden embriyoya besin,O2 geçer.Embriyodan anneye ise CO2 ve metabolik artıklar geçer
g-Anne kanı ile embriyo kanı karışmaz
h-Plasenta ayrıca 3. aydan itibaren Progesteron üreterek hamileliğin devamında önemli rol alır
ı-Plasenta ile embriyo arasında ise göbek bağı bulunur
k-Göbek bağı;Amnion zarından oluşur,içinde vitellüs kesesi,allantois ve embriyoya ait kan damarları bulunur
l-Embriyoya ait atar damar plasentaya CO2 ve artıkları taşır (Kirli kan),Toplar damar ise plasentadan besin ve oksijen taşır(Temiz kan)
m-Plasentada aktif taşımanın gerçekleşmesi nedeni ile enerji ihtiyacı ve oksijen tüketimi oldukça fazladır
n-Doğumdan sonra göbek bağının kesilmesi ile embriyo bağımsız birey haline gelir. Canlılar soylarını devam ettirebilmek için üremek zorundadırlar.Üreme, canlının ortak özelliklerinden biridir. İnsanlar da var olduğu günden beri ürer. Üreme organlarının oluşturduğu, üremenin gerçekleştiği sisteme üreme sistemi denir. Üreme işini gerçekleştiren hücreler, üreme hücreleridir. İnsanda üreme, üreme organlarıyla gerçekleşir. Üreme sisteminin temel görevi dişi ve erkek bireyde üreme hücrelerini meydana getirmektir.Üreme hücreleri diğer vücut hücrelerinden farklıdır. Vücut hücrelerinin yarısı kadar kromozom taşırlar.Üreme organları, erkek ve kadın bireylerde biçim olarak farklı yapıdadır. Erkek üreme organında en önemli yapı erbezleri (testisler) dir. Testisler, sağda ve solda olmak üzere testis torbasının içinde yer alır. Ergenlik çağında faaliyete geçer. Erkek üreme hücresi sperm; testislerde üretilir, penis aracılığıyla vücuttan uzaklaştırılır. Erkeklikle ilgili birçok hormon da testislerden salgılanır. Kadın üreme organları, yumurtalık (ovaryum), yumurta kanalı (oviduk), döl yatağı (rahim) ve vagina olmak üzere dört yapıdan meydana gelir. Dişi üreme hücresi olan yumurta, yumurtalıkta oluşur. Ergenlik çağında her ay bir yumurta gelişerek yumurta kanalından dışarıya bırakılır. Buna ovulasyon denir. Döl yatağı, döllenen yumurtanın anne karnında tutunup geliştiği yerdir. Bebek, doğana kadar gelişimini burada sürdürür. Üreme sistemi, sinir sistemi ve iç salgı sisteminin salgıları ile kontrol edilir. Erbezlerinde erkeklik hormonu androjen salgılanır. Bu hormona testosteron da denir. Testosteronun eşey organlarının büyümesi, sakal çıkması, sesin kalınlaşması gibi etkileri vardır. Kadınlarda progesteron ve östrojen hormonu salgılanır. Bu hormon, sesin incelmesi, göğüslerin çıkması, ay halinin görülmesi gibi olayları kontrol eder.Üreme organlarının sağlığı için temizliğe özen gösterilmeli, iç çamaşırları, temiz kullanılmalı, tuvaletlerin temizliğine dikkat edilmelidir.
Üreme sisteminin sağlığı ve korunması Bütün diğer sistemlerimiz gibi üreme sisteminin sağlığı ve korunması çok önemlidir. Üreme sistemi, sinir sistemi ve iç salgı bezlerinin salgılarıyla kontrol edilir.Üreme sistemimizin sağlığını etkileyen etmenlerin başında sigara gelmektedir.Özellikle sigara içen kadınların çocuklarının gelişimi yavaş olur. Sigara içen bir anneden doğan çocuk akciğer hastalıklarına kolay yakalanır.Frengi, bel soğukluğu, AIDS gibi hastalıkların nedeni, evlilik dışı cinsel ilişkilerdir. Bu nedenle evlilik dışı cinsel ilişkilerden kaçınmak gerekir. Bu durum, toplum yaşamını alt üst eden ve insan onurunu zedeleyen kötü bir davranıştır. Aile planlaması bilinçli bir şekilde yapılmalıdır. Aile planlamasının bilinçsizce yapılması da üreme sisteminin sağlığını bozar. Örneğin; kürtaj anne sağlığını bozan en önemli faktördür. kürtaj bir aile planlaması yöntemi olarak kabul edilmemektedir. Gerek üreme sistemimiz gerekse diğer sistemlerin sağlığının korunmasında eğitimin ve koruyucu hekimliğin önemi büyüktür.
indeks: Üreme sistemi, sanat terapisi, alternatif tedavi, Color therapy, renk, zihin, beden, duygu, denge, canlılık, , Spor, fiziksel sağlığı, kızıl,
.
http://www.bitkiveinsan.com/kizilcik-saglikli-cinsel-yasam-saglar/
—–
—–
—-
.
Bilgi kaynaklarımız:
www.enerjistmasor.comUYARI:
Sitemizde hastalikları teşhis tedavi etmek ile ilgili 1219 sayılı Tababet Kanunu’na göre sadece doktorların görevi olduğu bilinciyle, web sitesinde yer alan bilgiler sağlıklı ve yararlı yaşama hakkında bitkisel doğal tavsiye niteliğinde olup paylaşımlar ve konularımız tavsiye ettiğimiz ürünlerimiz ilaç değil, yaşama yararlı besin destek ürünleridir. Tedavi veya hekim tedavisi yerine geçmez. Paylaşılan metinlerde ve Kürlerin içerisinde geçen bitkilerin kullanımından önce, özellikle adı geçen bitkilere alerjiniz olup olmadığını doktorunuza kontrol ettirdikten sonra kullanmanız tavsiye olunur. Yaşama sağlıklı, afiyet içinde, yararlı yaşamanız dileklerimizle…
—–
—–
